Uprawnienia pracownika w okresie restrykcji wywołanych COVID-19 (koronawirus)
Jeżeli jesteś chory lub poproszono Cię o samo-izolację
Osoby chore mogą być uprawnione do wynagrodzenia chorobowego, jeżeli jest ono przewidziane umową o pracę. Niektóre umowy o pracę przewidują płatność całości lub części wynagrodzenia w trakcie chorobowego przez określoną liczbę tygodni w roku. Warto sprawdzić umowę o pracę. Generalnie pracodawca nie musi płacić wynagrodzenia, kiedy przebywasz na chorobowym, gdyż nie przewidują takiego obowiązku przepisy prawa pracy.
Osoby chore lub w samo-izolacji mogą ubiegać się o specjalny rodzaj świadczenia chorobowego illnesss benefit z Social Welfare, które zostało właśnie wprowadzone (enhanced illness benefit). Najważniejsze informacje co do tego świadczenia:
– osoby uprawnione to osoby zdiagnozowane, osoby skierowane do izolacji przez lekarza i przez to nieobecne w pracy i nieotrzymujące wynagrodzenia od pracodawcy
– wypłacane jest w wyższej kwocie €305 (pdostawowe chorobowe to €205)
– wypłacane będzie przez 14 dni albo przez cały okres choroby, co do osób zdiagnozowanych
– przyznawane jest od pierwszego dnia zwolnienia chorobowego, a więc nie ma zastosowania przepis, że nie wypłaca się chorobowego za pierwsze 6 dni
– zniesiono obowiązek spełnienia warunku opłaconych składek PRSI co do tego świadczenia ( w skrócie nie ma obowiązku posiadania 104 składek RPSI oraz odpowiedniej liczby składek za dwa lub trzy lat wstecz)
Jeżeli musisz się kimś opiekować, kto zachorował na COVID-19 lub opiekować się osobą skierowaną do samo-izolacji
W sytuacji, gdy jako rodzic nie możesz wykonywać pracy z uwagi na konieczność opieki nad dzieckiem, rząd irlandzki zwrócił się do pracodawców o jak największa elastyczność w pomocy pracownikom.
Pracownik może zwrócić się o dzień wolny płatny z uwagi na siłę wyższą. (force majeure leave). Masz prawo do 3 dni w ciągu 12 miesięcy lub 5 dni w ciągu 36 miesięcy.
Pracownik może złożyć wniosek o urlop rodzicielski (parental leave). Pracodawcy zostali poroszeni o zwolnienie z wymogu złożenia takiego wniosku z 6 tygodniowym wyprzedzeniem. Urlop rodzicielski nie jest płatny, ale możesz złożyć wniosek o dodatkowy zasiłek socjalny (supplementary welfare allowance). Urlop rodzicielski przysługuje w wymiarze do 22 tygodni i przysługuje na dziecko do 12 lat.
Jeżeli pracodawca nie ma dla Ciebie pracy lub ma jej mniej
Pracodawca z racji braku pracy może zdecydować o wysłaniu pracownika na przymusowy urlop bezpłatny (lay-off). Prawo daje takie uprawnienie i do wysłania na ten przymusowy urlop nie jest potrzebna żadna zgoda pracownika. Większość umów o pracę nie przewiduje płacenia wynagrodzenia za okres tego przymusowego przestoju i nie przewidują tego także przepisy prawa pracy. Pracownik może wtedy złożyć wniosek o przyznanie zasiłku dla poszukujących pracy- jobseeker’s benefit lub zapomogi- jobseeker’s allowance.
Pracodawca może też skrócić tygodniowe godziny/ dni pracy. Nasza Kancelaria stoi na stanowisku, że skrócenie godzin pracy o ilość mniejsza niż połowę (czyli np. z 39h do 30h czy 25h) wymaga zgody pracownika, chyba że wynika to z zapisów umowy o pracę. Co innego ustawowe skrócenie godzin pracy tzw. short-time (o tym poniżej). Z uwagi jednak na obecną sytuację, można zastrzec pisemnie brak zgody na taki ruch pracodawcy i jednocześnie zwrócić się do Social Welfare o świadczenie za dni, w które do pracy nie chodzimy- świadczenie to Short Time Work Suport (należy spełnić warunki składkowe jak do zasiłku dla poszukujących pracy i wymiar pracy musi być skócony do minimum 3 dni z pełnego wymiaru czasu pracy)
Pracodawca może też przymusowo skrócić wymiar czasu pracy o więcej niż połowę, czyli wprowadzić tzw. short-time. Podobnie jak przy lay-off nie jest potrzebna zgoda pracownika. Tutaj także pracownik może złożyć wniosek o świadczenie- Short Time Work Suport.
W sytuacji lay-off lub short-time pracodawca powinien posłużyć się formularzem RP9, który tłumaczy uprawnienia pracownika. Generalnie, po upływie 4 tygodni przebywania na lay-off lub short-time (lub kombinacji obu) pracownik może zwrócić się na piśmie do pracodawcy z wnioskiem o przywrócenie pełnego wymiaru pracy, a w razie jego braku o wypłatę odprawy z jednoczesną rezygnacją z pracy (czyli dochodzi do rozwiązania stosunku pracy na wniosek pracownika z zachowaniem prawa do odprawy). Pracodawca ma 7 dni na ustosunkowanie się do naszego wniosku. Jak wskaże, że będzie miał dla nas pracę w wymiarze jak przed wprowadzeniem ograniczeń, to ta praca musi się zacząć w ciągu 4 tygodni.